2022, η τρίτη χρονιά αρνητικό-ορόσημο και ένας χειμώνας που θα κρίνει πολλά
Διανύουμε ήδη τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού και μπορεί ακόμα ο χειμώνας του ’22 να είναι τόσο μακριά ώστε να μην τον σκεφτόμαστε καν αλλά η αλήθεια είναι ότι με τόσες αναλύσεις και τόσες συζητήσεις για το αν και κατά πόσο θα τον περάσουμε αναίμακτα λόγω της ενεργειακής κρίσης είναι σαν να έχουμε φορέσει ήδη σκουφιά και να στολίζουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο αλλά με κλειστό το καλοριφέρ και το air condition!
Χρειάστηκε να περάσουν έξι μήνες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για να συμπεράνουν -πια σχεδόν χωρίς αμφιβολία- πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές ότι η περιπέτεια στην οποία μπήκαμε όλοι -θέλαμε δεν θέλαμε- με τον νέο πόλεμο στην ανατολική Ευρώπη δεν είναι μια μικρή παρένθεση στην ειρήνη αλλά ένα σοβαρό πλανητικό γεγονός με επιπτώσεις σε πολλά επίπεδα που θα διαρκέσει όχι λίγους μήνες αλλά πολύ περισσότερο.
Το 2022 ήρθε με νέα κρίση και η ελπίδα είναι να μην επαληθευτεί το χειρότερο σενάριο
Ετσι λοιπόν μετά το 2010 και το 2019, χρονιές ορόσημα που σηματοδότησαν δύο μεγάλες κρίσεις -μία οικονομική και μία υγειονομική το 2022 έρχεται σχεδόν… κολλητά για να τις συμπληρώσει με την ελπίδα όλων μας να έχουμε δει τα χειρότερα και “απλά” αυτά να κρατήσουν για ακόμα πολύ καιρό. Γιατί, ναι -δυστυχώς- υπάρχει ακόμα χειρότερο σενάριο αν σκεφτούμε ότι σε αυτόν τον πόλεμο συμμετέχει ανεπίσημα -δια αντιπροσώπου- η μεγαλύτερη στρατιωτική συμμαχία, το ΝΑΤΟ.
Πληθωρισμός, ενεργειακή και επισιτιστική κρίση, γεωπολιτικές εντάσεις σε κλίμακα που είχαμε να δούμε από τη λήξη του ψυχρού πολέμου, πολιτικές αναταράξεις. Ολα είναι εδώ και τα ζούμε ήδη -έστω και αν προσωρινά είναι διαχειρίσιμα- εκτός από την επισιτιστική κρίση που είναι απλώς προ των πυλών αν δεν παρθούν μέτρα. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ο φόβος και η αβεβαιότητα για το τι μπορεί να συμβεί από μέρα σε μέρα είναι το ιδανικό προσάναμμα για την ενεργοποίηση και μιας νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ή μήπως η προηγούμενη δεν μας άφησε ποτέ;
Εν αναμονή του… επερχόμενου χειμώνα παρουσιάζουμε παρακάτω δυο – τρεις πλευρές του προβλήματος που δεν έχουν επισημανθεί αρκετά και ίσως κρύβουν περισσότερη ουσία από όση νομίζουμε
Η Ευρώπη έχει δεχτεί το μεγαλύτερο πλήγμα
Αν και η βασική περιγραφή της πολεμικής αναμέτρησης “δείχνει” αντιπαράθεση της Ρωσίας με όλο το “δυτικό κόσμο” ενωμένο εναντίον της, η Ευρώπη έχει δεχτεί αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο πλήγμα διότι εκτός όλων των παραπάνω στην Ευρώπη δοκιμάζεται από τη Ρωσία και αυτό το ιδιότυπο “παιχνίδι” του “κλείνω – ανοίγω” και “μειώνω – αυξάνω την ροή” στους αγωγούς φυσικού αερίου που φέρνει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στα όρια τους καθώς είναι σαφές από τους ειδικούς της αντίστοιχης τεχνολογίας ότι η αντικατάσταση του φυσικού αερίου που θα προκύψει σαν έλλειμμα από την ρώσικη τροφοδοσία είναι αδύνατον να αντικατασταθεί σε αυτή τη χρονική περίοδο από το LNG ή άλλες πηγές ενέργειας. Η κατρακύλα της ισοτιμίας Eur/Usd είναι ο δείκτης που επισφραγίζει την παραπάνω διαπίστωση.
Ο ρόλος της Κίνας που κάνει τα δυτικά think tank να… ιδρώνουν
Η Κίνα έλαβε στην αρχή της πολεμικής αναμέτρησης ξεκάθαρη στάση υπέρ της Ρωσίας χωρίς να μπαίνει σε ενεργή θέση συμπαράστασης κάτι που θα ήταν ούτως ή άλλως παράδοξο για την εξωτερική πολιτική της χώρας. Παρ’ όλα αυτά αυτή η ανοιχτή θέση για κάποιους είναι ένα μικρό δείγμα μιας πιθανής μελλοντικής “συνεννόησης” (προσοχή: όχι συμμαχίας) στο φημολογούμενο τρίγωνο Ρωσία-Κίνα-Ιράν που κάνει τα δυτικά think tank να… ιδρώνουν.
Η παγκοσμιοποίηση φρενάρει την κατρακύλα (προς το παρών)
Στη σύγχρονη εποχή μας -για άλλη μια φορά- το βασικό ανάχωμα για να μην πάνε όλα στραβά και κυρίως να μην πάνε περισσότερο στραβά και σπάσει το σχοινί που μας κρατάει για να μην πέσουμε σε μια γενικευμένη σύρραξη (από μια περιφερειακή) είναι το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης που αναγκάζει -λόγω της έντονης αλληλεξάρτησης- το όποιο καθεστώς στον κόσμο (από το πιο δημοκρατικό μέχρι το πιο απολυταρχικό και προσωποκεντρικό) να κρατάει πισινή με το φόβο μιας γρήγορης κατάρρευσης και διαρραγή της κοινωνικής συνοχής του. Για πόσο αυτή η πετυχημένη συνταγή μπορεί να αντέξει; Σε αυτό το ερώτημα δεν μπορεί κανείς να απαντήσει καθώς η πραγματικότητα είναι τόσο περίπλοκη και ο τυχαίος παράγοντας πολλές φορές ανεξέλεγκτος που ακόμα και οι υπολογιστικές εκτιμήσεις των αλγορίθμων αδυνατούν να καταλήξουν σε μια απάντηση με ανεκτή πιθανότητα επιβεβαίωσης.
Δημήτρης Ζαφείρης
forexart73@gmail.com
Twitter