ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Είναι αλήθεια ότι όσο αφορά το trading στα ενεργειακά commodities το πιο δημοφιλές εδώ και πολλά χρόνια είναι το πετρέλαιο και μάλιστα με διαφορά. Κι όμως, αλήθεια είναι επίσης ότι υπάρχουν και άλλες επιλογές αν θέλουμε να να διατηρήσουμε μια ποικιλία στο trading (ή αλλιώς diversify). Πρόκειται για το trading στο φυσικό αέριο που μάλιστα εδώ και ένα χρόνο σχεδόν έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας με αφορμή την ενεργειακή κρίση και πολύ περισσότερο μετά τις περικοπές στην παροχή φυσικού αερίου που κάνει η Ρωσία προς τα κράτη της Ευρωζώνης.
Μετά την διαδικασία εξαγωγής από το έδαφος επεξεργάζεται σε αέρια και υγρή (LNG) μορφή και -πριν μεταφερθεί για διανομή- για να διασφαλιστεί ότι ανταποκρίνεται σε όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές μεταφέρεται σε ειδικά εργοστάσια ώστε να πάρει τη σχετική έγκριση και αυτή είναι μια διαδικασία που κοστίζει και έχει μεγάλη επίδραση στην τιμή του.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ;
Το φυσικό αέριο θεωρείται μια «φυσική μορφή ενέργειας» που μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς μεγάλη επεξεργασία και κάνει τέλεια καύση στις κατάλληλες συσκευές. Είναι το φιλικότερο συμβατικό καύσιμο στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. Στην Ευρώπη η χρήση του ανακαλύφθηκε το 1659 (Αγγλία) και σταδιακά η χρήση του διαδόθηκε αλλά παρέμεινε περιορισμένη γιατί δεν υπήρχε τρόπος μεταφοράς του σε μεγάλες αποστάσεις.
Η βιομηχανική δραστηριότητα στα χρόνια της μεγάλης εξέλιξης της στηρίχθηκε στο πετρέλαιο, τον άνθρακα και τον ηλεκτρισμό. Από τη δεκαετία του 1920 και με τη χρήση αγωγών για τη μεταφορά του και ειδικά μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η χρήση του εκτοξεύτηκε. Σήμερα υπολογίζεται ότι το 25% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας προέρχεται από το φυσικό αέριο. Μην ξεχνάμε ότι πολλές μεγάλες εταιρείες της παραγωγικής διαδικασίας έχουν ήδη επιλέξει το φυσικό αέριο για την λειτουργία τους ενώ και σαν καύσιμο για τα αυτοκίνητα έχει επιβληθεί σε μεγάλο βαθμό καθώς θεωρείται φθηνότερο αλλά και πιο ασφαλές για το περιβάλλον.
Είναι ορυκτό καύσιμο (δηλαδή εξάγεται από το έδαφος) και εσφαλμένα θεωρείται υπο-προιόν του αργού πετρελαίου όπως η βενζίνη απλώς επειδή βρίσκεται στη φύση μαζί με αποθέματα πετρελαίου. Μετά την διαδικασία εξαγωγής από το έδαφος επεξεργάζεται σε αέρια και υγρή (LNG) μορφή και για να διασφαλιστεί ότι ανταποκρίνεται σε όλες τις απαραίτητες ποιοτικές προδιαγραφές -πριν την διανομή και κατανάλωση- μεταφέρεται σε ειδικά εργοστάσια ώστε να πάρει τη σχετική έγκριση και αυτή είναι μια διαδικασία πολύ κοστοβόρα που έχει μεγάλη επίδραση στην τιμή του. Η χρήση του είναι γενικευμένη για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρισμού πχ μαγείρεμα με τις κατάλληλες συσκευές.
ΤΙ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΟΥ;
Όπως με όλα τα ενεργειακά commodities ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης είναι καθοριστικός παράγοντας για την διακύμανση της τιμής του φυσικού αερίου. Παρακάτω παρουσιάζουμε τις τρεις βασικές αιτίες που διαχρονικά επηρεάζουν την τιμή στο natural gas trading. Θα πρέπει φυσικά να σημειώσουμε ότι την εποχή που γράφονται αυτές οι γραμμές (καλοκαίρι του 2022) η τιμή του φυσικού αερίου έχει εκτοξευτεί σε παράλογα υψηλές τιμές για λόγους περισσότερο πολιτικούς και αναφερόμαστε στην απόφαση της Ρωσίας (από τις μεγαλύτερες παραγωγούς φυσικού αερίου στον κόσμο) να μειώσει στο 20% την παροχή στις χώρες τις Ευρωζώνης ως απάντηση στα μέτρα που πάρθηκαν εναντίον της λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
1. Εξόρυξη και επεξεργασία. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η διαδικασία της εξόρυξης του καυσίμου (που απαιτεί η ίδια μεγάλη κατανάλωση ενέργειας) και πολύ περισσότερο της ποιοτικής επεξεργασίας ώστε να λάβει την πιστοποίηση για διανομή και κατανάλωση απαιτεί μεγάλα ποσά αρχικής επένδυσης στα οποία συνήθως μπορούν να ανταποκριθούν κρατικές εταιρείες και στη συνέχεια πολύ δαπανηρές διαδικασίες.
2. Εποχικοί παράγοντες και καιρικές συνθήκες. Κατά την διάρκεια του χειμώνα ή γενικά όταν η θερμοκρασία είναι χαμηλή η ζήτηση για λόγους θέρμανσης φυσικά αυξάνεται και μαζί παρασέρνει και τις τιμές πώλησης του φυσικού αερίου. Η ζήτηση τις θερμές εποχές μειώνεται αρκετά αλλά και πάλι μένει σχετικά υψηλή για λόγους αύξησης κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος λόγω κλιματισμού εσωτερικών χώρων.
3. Ατυχήματα και φυσικές καταστροφές. Ατυχήματα κατά τη διάρκεια της εξόρυξης, της επεξεργασίας και της διανομής επηρεάζουν σημαντικά την προσφορά και την ζήτηση και συνεπακόλουθα την τιμή του αγαθού.
ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ
Η χώρα με την μεγαλύτερη κατανάλωση φυσικού αερίου στον κόσμο είναι οι ΗΠΑ (καταναλώνει το 22% της παγκόσμιας παραγωγής και παράλληλα είναι και η πρώτη χώρα στην παραγωγή φυσικού αερίου με στοιχεία του 2017) και ακολουθούν κατά σειρά Ρωσία, Κίνα, Ιράν και Ιαπωνία. Η Γερμανία (8η στον κόσμο) έχει τη μεγαλύτερη κατανάλωση εντός των χωρών της Ευρωζώνης μέσω του αγωγού Nord Stream1 από το Βίμποργκ της Ρωσικής Ομοσπονδίας προς το Γκράιφσβαλντ της Γερμανίας.
Η πιο σημαντική ανακοίνωση (Natural Gas Storage Report) για τους traders του φυσικού αερίου προέρχεται από την DOE (Department of Energy), δημοσιεύεται εβδομαδιαία και αποτελεί μια λεπτομερή αναφορά για τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου. Αυτή η πληροφορία δίνει μια καλή εικόνα για τα παγκόσμια επίπεδα προσφοράς και ζήτησης που είναι κρίσιμα στην διαμόρφωση της τιμής.
TRADING ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ CFDs
Το trading στο φυσικό αέριο ήταν μέχρι πρόσφατα μια αρκετά περίπλοκη διαδικασία αλλά σήμερα οι traders μπορούν να κερδοσκοπήσουν (ή τουλάχιστον να προσπαθήσουν!) με τα συμβόλαια CFDs μέσω των οποίων μπορούν να ανοίξουν θέσεις αγοράς αλλά και πώλησης. Τα CFDs (Contracts for Difference) -πολύ διαδεδομένα στην εποχή μας- είναι ουσιαστικά συμβόλαια μεταξύ του trader και του broker που αναφέρονται στην διαφορά της τιμής ενός αγαθού και μέσω αυτών μπορεί ένας trader να επενδύσει χωρίς στην πραγματικότητα να έχει στην κατοχή του το συγκεκριμένο commodity.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ
Το trading στο φυσικό αέριο δεν έχει καμία ουσιαστική διαφορά με οποιοδήποτε άλλο instrument, είτε πρόκειται για νομισματική ισοτιμία, είτε για εμπόρευμα, είτε για μετοχές οι βασικοί κανόνες και η διαχείριση είναι η ίδια. Ισχύουν οι ίδιες στρατηγικές, τα ίδια time frame, πρόκειται για την ίδια λογική είτε κάποιος είναι swing ή κάνει day trading κλπ κλπ.
Όμως, όπως αναφέραμε στην δεύτερη παράγραφο, αυτήν τη χρονική περίοδο (καλοκαίρι 2022) επικρατούν κάποιες ειδικές συνθήκες στο trading του φυσικού αερίου με την ενεργειακή κρίση που είχε ξεκινήσει από τα τέλη του 2021 (άνοδος των τιμών ενέργειας παγκοσμίως σε άμεση συνάρτηση με την πανδημία του Covid 19) να έχει φτάσει σε απειλητικά επίπεδα κυρίως για τη δεύτερη μεγαλύτερη δυτική οικονομία, αυτή της Ευρωζώνης. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αφού πρόκειται για μια ειδική συνθήκη δεν χρειάζεται παρά να περιμένουμε τα πράγματα να ομαλοποιηθούν αργά ή γρήγορα. Δεν είναι λάθος αυτή η οπτική.
Υπάρχει όμως μια διαφορά: Για κάποιο χρονικό διάστημα (που μπορεί να φτάσει ακόμα και τα δύο χρόνια από σήμερα) και για όσο η ευρωπαϊκή οικονομία δεν έχει έτοιμα τα τεχνολογικά μέσα για να αντικαταστήσει την εξάρτηση από το ρώσικο φυσικό αέριο τότε η παροχή του θα μπορεί να μετατρέπεται σε ένα πολιτικό όπλο εναντίον της σε κάθε ευκαιρία. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το έχει στο μυαλό του κάθε trader που θέλει να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο trading.
Με απλά λόγια οι πολύ μεγάλες διακυμάνσεις στην τιμή ακόμα και από μήνα σε μήνα είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο. Κάθε κακό όμως έχει και μια καλή πλευρά: Η στενή παρακολούθηση των εξελίξεων σε αυτόν το ενεργειακό “πόλεμο” αλλά και η ανάλυση της διεθνής πολιτικής κατάστασης μπορεί να όχι μόνο να προστατέψει (ειδικά τους μακροχρόνιους trader) από ξαφνικές απώλειες αλλά και να δώσει περιθώρια για σημαντικά κέρδη.
Καλό trading σε όλους!
Δημήτρης Ζαφείρης
forexart73@gmail.com
Twitter